શા માટે વૈજ્ઞાનિકો માનવા લાગ્યા છે કે જો દુનિયાને બચાવી લેવી છે તો શાકાહારી ભોજન અપનાવવો પડશે
પશ્ચિમી વિશ્વ શાકાહારી તરફ માંસાહારી તરફ આગળ વધી રહ્યું છે જ્યારે શાકાહારી ભારતમાં વહી રહી છે.
આજે વિશ્વ શાકાહારી દિવસ છે. હજી સુધી વિશ્વમાં ભારતીયોને ઓછામાં ઓછા એ હકીકત માટે આશ્ચર્યજનક આદર સાથે જોવામાં આવતું હતું કે તેઓ શાકાહારી છે, જીવંત રહેવા માટે કોઈ જીવનો જીવ લેશો નહીં. પરંતુ, હવે, ખાસ કરીને પશ્ચિમી વિશ્વમાં, આશ્ચર્યજનક છે કે ભારતીય પણ માંસાહારીની લાલચમાં ફસાઈ રહ્યા છે. તેઓ માંસ આહારને આધુનિકતા, સમૃદ્ધિ અને પોતાનો આહાર પસંદ કરવાની સ્વતંત્રતા સાથે જોડવા લાગ્યા છે. હવે પણ તેઓ તેમના ‘ગૌમાતા’ના માંસાહારમાં કોઈ ખામી જોવા માંગતા નથી!
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં કરવામાં આવેલા સર્વેક્ષણો દર્શાવે છે કે ભારત એક શાકાહારી દેશ હોવાથી એક દંતકથા બની રહ્યું છે. નેશનલ સેમ્પલ સર્વે ઓફિસ ના 2011-12ના આંકડા દર્શાવે છે કે તે સમયે ભારતમાં આશરે આઠ કરોડ લોકો, એટલે કે દર 13 ભારતીયોમાંથી એક, પણ માંસ અથવા ભેંસનું માંસ ખાતા હતા. આઠ કરોડ લોકોમાંથી સાત ટકા સવર્ણો સહિત 1 million કરોડ હિન્દુ હતા. પરંતુ ત્યારબાદના વર્ષોમાં, ત્રણ મોટા સરકારી સર્વે કહે છે કે ભારતમાં શાકાહારીઓનું પ્રમાણ હવે માત્ર 23 થી 37 ટકા છે. એટલે કે, દેશમાં હવે માંસાહારીની બહુમતી છે.
હિન્દુ હવે સૌથી મોટો માંસાહારી સમુદાય છે
ભારતમાં અમેરિકા સ્થિત નૃવંશવિજ્ બાલમૂરલી નટરાજન અને તેમના અર્થશાસ્ત્રી સાથી સૂરજ જેકબ દ્વારા કરવામાં આવેલા અધ્યયનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ‘સાંસ્કૃતિક-રાજકીય દબાણ’ ને કારણે 23 થી 37 ટકા ગુણોત્તર પણ અતિશયોક્તિપૂર્ણ છે. એપ્રિલ 2018 માં પ્રકાશિત આ અધ્યયન મુજબ, સત્ય એ છે કે હવે માત્ર 20 ટકા ભારતીય શાકાહારી છે. હિન્દુઓ હવે સૌથી મોટી માંસાહારી વર્ગમાં આવી ગયા છે. એટલું જ નહીં, 18 કરોડ એટલે કે લગભગ 15 ટકા ભારતીયો ગૌમાંસ ખાનારા છે – સરકારના દાવા કરતા 96 ટકા વધુ! ભારતીય લોકોના સ્વાસ્થ્ય વિશેના વિશ્લેષણમાં ‘ઈન્ડિયા-સ્પંદ’ કહે છે.
શાકાહારીમાં પણ બધા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે
માંસાહારી ખોરાકના કેટલાક ફાયદા હોવા છતાં, જર્મનીના ડાયેટિશિયન ‘ડીજીઇ’ સલાહ આપે છે કે પુખ્ત વયના લોકોએ એક અઠવાડિયામાં 600 ગ્રામ કરતા વધુ માંસ ન ખાવું જોઈએ. આ સંસ્થાના ડાયેટિશિયન માર્કસ કેલર કહે છે કે, “હકીકતમાં, શાકાહારમાંથી બધા જરૂરી પોષક તત્વો પણ મેળવી શકાય છે, જે સમજણ સાથે એકત્રિત કરવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, તેમાં ગૌણ પદાર્થો પણ હોઈ શકે છે જે હાયપરટેન્શન અને કોલેસ્ટરોલને ઘટાડે છે અને પાચનમાં સાનુકૂળ અસર કરે છે, જે ફક્ત શાકાહારમાં શક્ય છે.
માંસાહારી લોકો કરતાં શાકાહારી મૃત્યુદર ઓછો છે
લંડનના સંશોધનકારોએ શોધી શાકાહારીઓમાં બ્લડ પ્રેશર, કોલેસ્ટરોલ (અને કોલેસ્ટરોલ) અને યુરિક એસિડ (પેશાબ) નું પ્રમાણ માંસાહારી લોકો કરતા વધુ સારું છે. તેમના હૃદય અને કિડનીઓ માંસાહારી કરતા આરોગ્યપ્રદ હતા. માંસાહારી લોકોમાં મૃત્યુદર દર માંસાહારી લોકો કરતાં 20 ટકા ઓછો હતો અને કેન્સરનાં 40 ટકા ઓછા કેસ. સંશોધનકારોએ એમ પણ કહ્યું કે આ અભ્યાસમાં શાકાહારી શામેલ લોકોમાં વિટામિન, પ્રોટીન અથવા ખનિજો જેવી કોઈ મહત્વની વસ્તુનો અભાવ નથી. તેની તબિયત સરેરાશ કરતા ઘણી સારી હતી.
