નવા સંસદ ભવનનું નિર્માણ કાર્ય આ વર્ષે ડિસેમ્બરમાં શરૂ થશે અને તે ઓક્ટોબર 2022 સુધીમાં પૂર્ણ થવાની સંભાવના છે. શુક્રવારે લોકસભા સચિવાલયએ આ માહિતી આપી હતી. લોકસભા સચિવાલયએ એમ પણ કહ્યું છે કે નવા સંસદ ભવનના નિર્માણના સમયગાળા દરમિયાન, હાલના સંસદ ભવનમાં જ સંસદ સત્રના સુચારુ સંચાલન માટે જરૂરી પગલાં લેવામાં આવ્યા છે.
વડા પ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતિ શિલાન્યાસ સાથે જોડાઈ શકે છે
ડિસેમ્બરમાં નવા સંસદ ભવનનો પાયો નાખવાની ધારણા છે. રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ઉપરાંત બંને ગૃહોના પ્રિઝાઇડિંગ ઑફિસર અને અન્ય મહાનુભાવો સહિત અન્ય નેતાઓ તેમાં ભાગ લઈ શકે છે. લોકસભા અધ્યક્ષ ઓમ બિરલાના અધ્યક્ષ સ્થાને સમીક્ષા બેઠક બાદ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે નવા સંસદ ભવનમાં લોકસભા ચેમ્બરમાં 888 સભ્યોની બેઠક વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે, જ્યારે રાજ્યસભામાં 384 સભ્યોની બેઠક હશે. ભવિષ્યમાં બંને ગૃહોમાં સભ્યોની વધતી સંખ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને આ કામગીરી કરવામાં આવી રહી છે. હાલમાં સંસદના નીચલા ગૃહ (લોકસભા) માં 543 સભ્યોની ફાળવણી કરવામાં આવી છે, જ્યારે ઉપલા ગૃહમાં (રાજ્યસભા) 245 સભ્યો ફાળવવામાં આવ્યા છે.
દરેક સાંસદ માટે અલગ કચેરી હશે
અધિકારીઓએ કહ્યું કે નવા સંસદ ભવનના નિર્માણ કાર્ય દરમિયાન હવા અને અવાજ પ્રદૂષણને નિયંત્રણમાં લેવા માટે પૂરતા પગલા લેવામાં આવી રહ્યા છે. નવા સંસદ ભવનમાં તમામ સાંસદો માટે અલગ કચેરીઓ હશે અને તે નવીનતમ ડિજિટલ સાધનોથી સજ્જ હશે. આ પગલું એ પેપરલેસ ઑફિસની ખાતરી કરવા માટેનું એક પગલું છે.
કન્સ્ટિટ્યુશન હોલ ભારતની લોકશાહી વારસો પર દર્શાવવામાં આવશે
નવી બિલ્ડિંગમાં કન્સ્ટિટ્યુશન હોલ પણ હશે, જે ભારતની લોકશાહી વારસોને પ્રદર્શિત કરશે. આ ઉપરાંત સંસદના સભ્યો માટે એક લાઉન્જ, એક પુસ્તકાલય, ઘણી સમિતિઓ માટેના ઓરડાઓ, ખાદ્ય અને પાર્કિંગ માટેના સ્થળો પણ હશે. વર્તમાન બિલ્ડિંગ એ બ્રિટીશ યુગનું છે, જે એડ્વિન લ્યુટિયન્સ અને હર્બર્ટ બેકર દ્વારા ડિઝાઇન કરાયેલ છે. આ બંનેએ નવી દિલ્હી બનાવી.
હાલની ઇમારતને બનાવવામાં 6 વર્ષ લાગ્યાં છે
હાલના સંસદ ભવનનો શિલાન્યાસ 12 ફેબ્રુઆરી 1921 ના રોજ કરવામાં આવ્યો હતો અને તેના નિર્માણને છ વર્ષ થયા હતા અને તે સમયે 83 લાખ રૂપિયા ખર્ચ થયા હતા. ઉદ્ઘાટન સમારોહ 18 જાન્યુઆરી 1927 ના રોજ ભારતના તત્કાલીન ગવર્નર જનરલ લોર્ડ ઇરવિનના હસ્તે યોજાયો હતો. બેઠકમાં બિરલાએ કહ્યું હતું કે ગુણવત્તાની દ્રષ્ટિએ અને નવા સંસદ ભવનના નિર્માણને લગતા કામ સમયસર પૂર્ણ કરવામાં કોઈ સમાધાન ન થવું જોઈએ.
ટાટાને ટેન્ડર મળે છે
બાંધકામના કામની દેખરેખ માટે એક મોનિટરિંગ કમિટી બનાવવામાં આવશે, જેમાં લોકસભા સચિવાલય, આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય, સેન્ટ્રલ પબ્લિક વર્કસ ડિપાર્ટમેન્ટ (સીપીડબલ્યુડી), નવી દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલ (એનડીએમસી) અને પ્રોજેક્ટના આર્કિટેક્ટ / ડિઝાઇનરનો સમાવેશ થાય છે. હશે ગયા મહિને ટાટા પ્રોજેક્ટ્સ લિમિટેડે 861.90 કરોડના ખર્ચે નવું સંસદ ભવન બનાવવાનું ટેન્ડર જીત્યું હતું. સેન્ટ્રલ વિસ્ટા રિડેવલપમેન્ટ પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત હાલના સંસદ ભવનની નજીક નવું સંસદ ભવન બનાવવામાં આવશે.
એક નિવેદનમાં લોકસભા સચિવાલયએ જણાવ્યું હતું કે નવા સંસદ ભવનના નિર્માણના સંદર્ભમાં બિરલાએ આજે એક બેઠકની અધ્યક્ષતા આપી હતી. કેન્દ્રીય આવાસ અને શહેરી બાબતોના પ્રધાન હરદીપસિંહ પુરીએ પણ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો. મીટિંગ દરમિયાન બિરલાને નવા મકાનના નિર્માણ માટે સૂચિત વિસ્તારથી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ખસેડવાની પ્રગતિથી વાકેફ કરાઈ હતી.
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ‘નિર્માણ કાર્ય દરમિયાન અવરોધ મૂકવાની યોજના અને હવા અને અવાજ પ્રદૂષણ ઘટાડવા વિવિધ પગલાં લેવા વિશે પણ વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી હતી. ગૃહ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલયના અધિકારીઓએ પણ બિરલાને સંસદ સત્ર દરમિયાન આ સમયગાળા દરમિયાન વીઆઇપી અને અન્ય કર્મચારીઓની હિલચાલ માટેની સૂચિત યોજના વિશે માહિતી આપી હતી.
બંધારણની મૂળ નકલ પણ બંધારણના ઓરડામાં રાખવામાં આવશે. ભારતની લોકશાહી વારસો વગેરેને ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા બતાવવામાં આવશે. મુલાકાતીઓને આ રૂમમાં આવવા દેવામાં આવશે જેથી તેઓ ભારતીય સંસદીય લોકશાહીની યાત્રા સમજી શકે. સેન્ટ્રલ વિસ્ટાના પુનર્વિકાસ પ્રોજેક્ટ (રાષ્ટ્રની શક્તિનો કોરિડોર) ત્રિકોણાકાર સંસદ બિલ્ડિંગની કલ્પના કરે છે, એક સામાન્ય કેન્દ્રીય સચિવાલય. આ સાથે રાષ્ટ્રપતિ ભવનથી ઇન્ડિયા ગેટ સુધીના ત્રણ કિલોમીટર લાંબા રાજપથને પણ નવતર કરવામાં આવશે.
પ્રધાનમંત્રી આવાસ અને ઑફિસ પણ સેન્ટ્રલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ હેઠળ સાઉથ બ્લોક નજીક આવે તેવી સંભાવના છે. ઉપરાષ્ટ્રપતિનું નવું નિવાસ ઉત્તર બ્લોકની આસપાસમાં હશે.
સરકાર નવા સેન્ટ્રલ સચિવાલયની રચના માટે ઉદ્યોગ ભવન, કૃષિ ભવન અને શાસ્ત્રી ભવન જેવી ઇમારતો તોડી શકે તેવી સંભાવના છે, જેમાં અનેક મંત્રાલયોની કચેરીઓ હશે.
