દેશની અર્થવ્યવસ્થાની વિસંગતતા છે અથવા વિદેશી રોકાણકારોની કાવતરું છે કે એક તરફ શેર બજાર નવી સ્પર્શ કરી રહ્યું છે, જ્યારે સરકારી કંપનીઓના શેર ડાઉનગ્રેડને પાર કરી રહ્યા છે. પાછલા છ વર્ષોમાં સેન્સેક્સમાં 15000 પોઇન્ટનો ઉછાળો આવ્યો છે, પરંતુ મહારાષ્ટ્ર અને નવરત્ન કંપનીના મોટાભાગના શેર 2014 ની તુલનામાં આજે અડધાથી ચોથા ભાગમાં વેચાઇ રહ્યા છે.
ઓગસ્ટ 2014 માં દેશના સૌથી મોટા મહારત્ન દરજ્જામાં ONGC નો હિસ્સો 290 રૂપિયા હતો, જે આજે 65 રૂપિયામાં વેચાઇ રહ્યો છે. એ જ રીતે, ઇન્ડિયા સેલનો શેર જૂન 2014 માં 97 રૂપિયા હતો, જે હવે 34 રૂપિયામાં મળે છે. ભલે સરકારે છેલ્લા છ વર્ષમાં કોલસાની ખાણોની હરાજીથી કરોડો રૂપિયા મેળવ્યા, પરંતુ કોલ ઈન્ડિયા લિમિટેડનો શેર આ ગાળામાં 389 રૂપિયાથી ઘટીને 110 રૂપિયા થઈ ગયો છે. ઓઇલ ઈન્ડિયા લિમિટેડનો શેર રૂ. 319 થી ઘટીને 85 રૂપિયા થઈ ગયો છે, જ્યારે એન્જિનિયર્સ ઈન્ડિયા લિમિટેડનો શેર 139 રૂપિયાથી ઘટાડીને 64 રૂપિયા કરવામાં આવ્યો છે. દેશની સૌથી મોટી બાંધકામ કંપની NBCC નો શેર આજે 76 રૂપિયાથી ઘટીને 22 રૂપિયા પર આવી ગયો છે.
ગયા વર્ષના બીજા ક્વાર્ટરની તુલનામાં આ વર્ષે પણ ઇન્ડિયન ઓઇલ કોર્પોરેશનનો નફો 10 ગણો વધ્યો હશે, પરંતુ તેના શેરના ભાવમાં પણ સતત ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. 2014 માં તેનો શેર 100 રૂપિયા હતો, જે આજે ઘટીને 78 થઈ ગયો છે. જુલાઈ 2014 માં એમટીએનએલનો શેર રૂ 35 હતો, જે આજે ઘટીને 9.45 પર આવી ગયો છે. એનટીપીસી, સ્ટેટ બેંક, હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ અથવા પંજાબ નેશનલ બેંક, બધા શેર છેલ્લા છ વર્ષમાં ખૂબ જ ઝડપથી ઘટ્યા છે.
અર્થશાસ્ત્રીઓ માને છે કે સરકારી કંપનીઓના શેર ભાવોમાં ઘટાડા પાછળ રોકાણકારોનો વિશ્વાસ છે. ઇકોનોમિસ્ટ કે.એ. બદ્રીનાથ કહે છે કે શેર માર્કેટમાં ઘણા પરિબળો કામ કરે છે, જે કંપનીનું મૂલ્ય વધે છે અથવા ઘટાડે છે. દરેક કંપનીનું વિશ્લેષણ અલગ અલગ રીતે કરવું પડે છે.
આ જ સ્વદેશી જાગરણ મંચના કન્વીનર અશ્વિની મહાજને માને છે કે જાહેર ક્ષેત્રની કંપનીઓ માટે વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા ફક્ત ખાનગી કંપનીઓમાં જ રોકાણ કરવામાં આવી રહી છે. તેમનું માનવું છે કે સરકાર ચલાવતા અમલદારોએ ખોટી નીતિઓ બનાવતાની સાથે જ તમામ સરકારી કંપનીઓનું ડિસિવેશન થવું જોઈએ. આ જ કારણ છે કે એર ઇન્ડિયા જેવી કંપની છેલ્લા 6 વર્ષથી વેચાણ કરી શક્યું નથી.
જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટીના અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર સુરજીત દાસ પણ માને છે કે શેર બજાર સટ્ટા બજારમાં પ્રભુત્વ ધરાવે છે. લોકડાઉન દરમિયાન શેર બજાર સતત ચાલતું રહ્યું. રોકાણકારો જે કંપનીમાં રોકાણ કરે છે તેમાં વધુ શક્યતાઓ દેખાય છે. જાહેર ક્ષેત્રની કંપનીઓને આના કારણે મુશ્કેલી વેઠવી પડી રહી છે.
