વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દેશના ખાદ્ય અને કૃષિ સંગઠન (એફએફઓ) ની 75 મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે શુક્રવારે 75 રૂપિયાનો સ્મારક સિક્કો બહાર પાડ્યો છે. આ ઉપરાંત, તેમણે તાજેતરમાં દેશમાં વિકસિત આઠ પાકની 17 બાયો-ખેતી જાતોને સમર્પિત પણ કરી હતી.
પ્રધાનમંત્રીનું સંબોધન..
આજે ભારતમાં સતત સુધારાઓ થઈ રહ્યા છે જે વૈશ્વિક ખાદ્ય સુરક્ષા માટે ભારતની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. ખેતીથી લઈને ખેડૂતને ભારતની જાહેર વિતરણ પ્રણાલી સુધી સશક્તિકરણ સુધીના એક પછી એક સુધારાઓ કરવામાં આવી રહ્યા છે.
શું તમે જાણો છો કે કોરોનાને કારણે આખું વિશ્વ સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે, ત્યારે ભારતના ખેડુતોએ આ વખતે પણ ગયા વર્ષના ઉત્પાદનનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે? શું તમે જાણો છો કે સરકારે તમામ પ્રકારના અનાજ જેવા કે ઘઉં, ડાંગર અને કઠોળની ખરીદીના તેના જૂના રેકોર્ડ તોડ્યા છે.
આ સમય દરમિયાન, ભારતે ગરીબોમાં આશરે દો 1.5 લાખ કરોડ રૂપિયાના અનાજનું વિતરણ કર્યું છે.
છેલ્લા કેટલાક મહિના દરમિયાન, કોરોના સંકટ દરમિયાન ભૂખમરો અને કુપોષણ વિશે વિશ્વભરમાં ઘણી ચર્ચાઓ થઈ છે. મોટા નિષ્ણાતો શું થશે તેની ચિંતા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે, તે કેવી રીતે થશે? આ ચિંતાઓ વચ્ચે ભારત છેલ્લા 7-8 મહિનાથી લગભગ 80કરોડ ગરીબોને મફત રેશન આપી રહ્યું છે.
ભારતમાં પોષણ અભિયાનને મજબુત બનાવનાર બીજું મહત્વનું પગલું આજે લેવામાં આવ્યું છે. ઘઉં અને ડાંગર સહિતના ઘણા પાકના આજે વિવિધ પ્રકારના 17 નવા બીજ દેશના ખેડુતોને ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી રહ્યા છે.
વર્ષ 2023 ને મિલેટ્સનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ જાહેર કરવાની દરખાસ્ત પાછળ પણ આવી જ ભાવના છે. આનાથી ભારતને જ નહીં પરંતુ વિશ્વને પણ બે મોટા ફાયદા મળશે. એક, પોષક ખોરાકને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે, તેમની ઉપલબ્ધતામાં વધુ વધારો થશે. બીજું, નાના ખેડુતો કે જેમની પાસે જમીન ઓછી છે તેનો મોટો ફાયદો થશે.
2023 ને મિલેટ્સનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ જાહેર કરવાના ભારતના પ્રસ્તાવને સંપૂર્ણ રીતે સમર્થન આપવા માટે હું આજે એફએફઓનો ખાસ આભાર વ્યક્ત કરું છું.
કુપોષણને દૂર કરવા માટે બીજું મહત્વનું કાર્ય કરવામાં આવી રહ્યું છે. હવે દેશમાં આવા પાકને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવી રહ્યું છે જેમાં પૌષ્ટિક પદાર્થો જેવા કે પ્રોટીન, આયર્ન, જસત વગેરે વધારે છે.
2014 પછી, દેશમાં નવા પ્રયાસો શરૂ કરાયા. અમે એકીકૃત અભિગમ સાથે આગળ વધ્યા, ત્યારબાદ સાકલ્યવાદી અભિગમ. બધા સિલોને સમાપ્ત કરીને, અમે બહુ-પરિમાણીય વ્યૂહરચના પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું.
એફએફઓએ પાછલા દાયકાઓમાં કુપોષણ સામેની ભારતની લડતને ખૂબ નજીકથી નિહાળી છે. દેશમાં વિવિધ વિભાગો પર કેટલાક વિભાગો દ્વારા પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેમનો અવકાશ મર્યાદિત અથવા ટુકડાઓમાં છૂટાછવાયો હતો.
ભારતના ખેડુતો, આપણા કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો, આંગણવાડી અને આશા કામદારો કુપોષણ સામેના આંદોલનનો મજબૂત કિલ્લો છે. તેમની સખત મહેનતથી તેઓએ દેશની અનાજ ભરી દીધી છે, જ્યારે સરકારને દૂર-દૂર સુધી ગરીબ લોકો સુધી પહોંચવામાં મદદ કરી છે.
ગર્ભાવસ્થા, શિક્ષણનો અભાવ, માહિતીનો અભાવ, શુધ્ધ પાણીનો અભાવ, સ્વચ્છતાનો અભાવ જેવા ઘણા કારણોને લીધે, આપણે કુપોષણની લડતમાં જે મળવું જોઈએ તેવું અપેક્ષિત પરિણામ મેળવી શક્યા નથી.
આજે જારી કરાયેલ 75 રૂપિયાનો વિશેષ સિક્કો ભારતના 130 કરોડ લોકો પ્રત્યેની તમારી સેવા માટેનું સન્માન છે.
આ વર્ષે નોબલ શાંતિ પુરસ્કાર મેળવનાર એફએઓના વર્લ્ડ ફૂડ પ્રોગ્રામની પણ એક મોટી ઉપલબ્ધિ છે. ભારત ખુશ છે કે આપણી ભાગીદારી અને તેમાં પણ આપણી સગાઈ ઐતિહાસિક રહી છે.
આ બધા પ્રયત્નોને કારણે ભારત કોરોનાના આ સંકટમાં પણ કુપોષણ સામે સખ્ત લડત લડી રહ્યું છે.
ભારતના આપણા ખેડૂત ભાગીદારો – આપણા અન્નદાતા, આપણા કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો, આપણી આંગણવાડી-આશા કાર્યકરો, કુપોષણ સામેના આંદોલનનો આધાર છે. જ્યારે તેઓએ તેમની મહેનતથી ભારતની અનાજ ભરી દીધી છે, ત્યારે તેઓ ગરીબોના દૂર-દૂર સુધી પહોંચવામાં પણ સરકારને મદદ કરી રહ્યા છે.
વિશ્વ ફૂડ ડે પર આપ સૌને શુભેચ્છાઓ. હું વિશ્વભરમાં કુપોષણને નાબૂદ કરવા માટે સતત કામ કરી રહેલા લોકોને પણ અભિનંદન આપું છું.
