ભારતમાં કોરોનાવાયરસ કેસ 82 લાખને પાર કરી ગયા છે. આ વાયરસના ચેપને કારણે અત્યાર સુધીમાં 1 લાખ 20 હજારથી વધુ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. દેશમાં ત્રણ કંપનીઓ કોરોના રસી (કોવિડ -19 રસી) વિકસાવવામાં રોકાયેલા છે. દરમિયાન, ભારતે તેની ઉત્પાદન ક્ષમતાનો ઉપયોગ કોરોના વાયરસ રસીના 600 મિલિયન ડોઝની પૂર્વ-ઓર્ડર માટે કર્યો છે. આ પછી ભારત એક અબજ ડોઝ માટે પણ વાટાઘાટો કરી રહ્યું છે. એક અધ્યયન મુજબ, આવી રસી ભારતની ઓછામાં ઓછી અડધી વસ્તીને રસી આપવા માટે પૂરતી છે. મોટાભાગના રસીકરણમાં બે ડોઝની જરૂર હોય છે.
‘હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સ’ના એક સમાચાર મુજબ વૈશ્વિક વિશ્લેષણ કરતી કંપની એડવાન્સ માર્કેટ કમિટમેન્ટ્સે તેના તાજેતરના અધ્યયનમાં આ અંગે માહિતી આપી છે. અમેરિકા પછી, ભારત બીજો દેશ છે જેણે અત્યાર સુધી રસીના ઘણા પ્રી-ઓર્ડર આપ્યા છે. યુ.એસ.એ અગાઉ કોરોના રસી માટે 810 મિલિયન ડોઝ મંગાવ્યા હતા અને હવે તે 1.6 અબજ ડોલરની ચર્ચામાં છે. અમને જણાવી દઈએ કે અમેરિકા અને ભારત બે એવા દેશો છે જે કોરોનાના સૌથી વિનાશ ભોગવી રહ્યા છે.
યુએસ સ્થિત ડ્યુક ગ્લોબલ હેલ્થ ઇનોવેશન સેન્ટરએ કોવિડ -19 રસી માટે ખરીદી કરારનું વિશ્લેષણ બતાવ્યું છે. આ મુજબ, વિશ્વની આખી વસ્તીને કોરોના રસીથી આવરી લેવામાં ત્રણથી ચાર વર્ષનો સમય લાગશે. જો કે, ઉચ્ચ આવક ધરાવતા દેશો અને ભારત જેવા ઉત્પાદન ક્ષમતા ધરાવતા કેટલાક મધ્યમ આવકવાળા દેશોએ લગભગ 8.8 અબજ ડોઝ ખરીદી ચૂક્યા છે.
ડ્યુક ગ્લોબલ હેલ્થ ઇનોવેશન સેન્ટર, સહાયક નિયામક (પ્રોગ્રામ), એન્ડ્રીઆ ડી ટેલર જણાવે છે, “યુએસએએ સૌથી મોટી સંખ્યા (810 મિલિયન) ડોઝનું પ્રી-ઓર્ડર આપ્યું છે. આ પછી ભારતે 600 મિલિયન ડોઝના પૂર્વ ઓર્ડરની પુષ્ટિ કરી છે અને 1 અબજ ડોઝ માટે વાટાઘાટો ચાલી રહી છે. યુરોપિયન યુનિયનએ 400 મિલિયન ડોઝની પુષ્ટિ કરી છે. ઉપરાંત, 1.565 અબજ ડોઝ માટે વાટાઘાટો ચાલુ છે. કેનેડાએ તેની વસતીના 7૨ cover% આવરી લેવા માટે પૂરતી રસીઓ ખરીદી છે, ત્યારબાદ બ્રિટન આવે છે.
દરમિયાન, રશિયાના આરોગ્ય પ્રધાન મિખાઇલ મુરાશ્કોએ દાવો કર્યો છે કે 20 દેશોએ ‘સ્પુટનિક-વી’ રસીનું પૂર્વ-આદેશ આપ્યો છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે વિશ્વના 20 દેશોએ રસીના કરોડો ડોઝ ખરીદવામાં રસ દાખવ્યો છે. ભારત અને અમેરિકા પણ આમાં શામેલ છે. રશિયન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફંડ (આરડીઆઈએફ) રસીના મોટા પ્રમાણમાં રોકાણ કરી રહ્યું છે અને તેને વિદેશમાં પ્રોત્સાહન આપે છે.
રશિયન રસીને લગતી વેબસાઇટમાં એવા દેશોના નામનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે જેમણે સ્પુટનિક વી ખરીદવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી છે. આમાં ભારત, સાઉદી અરેબિયા, ઇન્ડોનેશિયા, ફિલિપાઇન્સ, બ્રાઝિલ, મેક્સિકો વગેરે દેશોનો સમાવેશ થાય છે. વેબસાઇટ કહે છે કે વર્ષ 2020 ના અંત સુધીમાં 200 કરોડ કોરોના રસીઓ બનાવવાની યોજના છે. આ રશિયાના 30 મિલિયન ડોઝ પોતાને માટે રાખશે
ભારત, દક્ષિણ કોરિયા અને બ્રાઝિલ તેમજ સાઉદી અરેબિયા, તુર્કી અને ક્યુબા સહિતના દેશોમાં સ્થાનિક સાર્વભૌમ સંપત્તિ ભંડોળથી મોટા પાયે રસી ઉત્પાદન શરૂ થઈ શકે છે. અગાઉ, રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુટિને જાહેરાત કરી હતી કે તેમના દેશએ કોરોઇડ વાયરસ સામે વિશ્વની પ્રથમ રસી બનાવી છે, જે કોવિડ -19 સામે લડવામાં ‘ખૂબ અસરકારક રીતે’ કામ કરે છે અને ટકાઉ પ્રતિરક્ષા છે. ઉત્પાદન કરે છે.
