શું ટ્રમ્પને રાષ્ટ્રપતિ પદ પરથી હટાવી શકાય છે? ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને મંત્રીમંડળના હાથમાં હવે….
યુ.એસ. માં ટ્રમ્પ બિલ્ડિંગ કેપિટલ બિલ્ડિંગમાં થયેલી હિંસક ઘટના બાદ ફરીથી એક સવાલ ઉભો થયો છે કે શું રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને પદ પરથી હટાવવામાં આવી શકે છે. આ સંદર્ભમાં જવાહરલાલ નહેરુ પ્રોફેસર બી.આર.દીપક માને છે કે જો કોઈ રાષ્ટ્રપતિ પોતાની જવાબદારી નિભાવવામાં અને દેશના બંધારણનું રક્ષણ કરવામાં અસમર્થ હોય તો અમેરિકન કાયદા અનુસાર તેને હટાવી શકાય છે. તેમનું એમ પણ કહેવું છે કે ટ્રમ્પ હાલના વિકાસ હેઠળ બનેલી હિંસામાં તેના સમર્થકોને ઉશ્કેરતા જોવા મળ્યા હતા. તેનો અર્થ એ પણ છે કે ત્યાં જે કંઈ પણ થયું તેમાં તેનો સંપૂર્ણ હાથ હતો. પ્રોફેસર દીપકના કહેવા પ્રમાણે, આવી સ્થિતિમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ સત્તા તેમના હાથમાં લઈ શકે છે. જો કે, તે એમ પણ કહે છે કે હાલમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ માઇક પેન્સ આ વિકલ્પનો ઉપયોગ કરશે કે નહીં તે કહેવું મુશ્કેલ છે.
તમને જણાવી દઇએ કે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ ચૂંટણીના પરિણામોથી જ તેમને નકારી રહ્યા છે અને તેમના પર ધમધમતોનો આરોપ લગાવ્યો હતો. તેઓ એમ પણ કહે છે કે તેઓ હિંમત છોડશે નહીં અને હાર માનીશ નહીં. કેપીટલ બિલ્ડિંગમાં જે બન્યું તે પછી તેની ક્રિયાઓની બધે જ નિંદા કરવામાં આવે છે. આ બધુ એવા સમયે બન્યું છે જ્યારે જ B બિડેન 20 જાન્યુઆરીએ રાષ્ટ્રપતિ પદના શપથ લેશે. તાજેતરના વિકાસ પછી, યુ.એસ. બંધારણના 25 માં સુધારાની વાત પણ વારંવાર કરવામાં આવી રહી છે. તેથી આ સુધારા વિશે જાણવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની ગયું છે.
ચાલો તમને જણાવી દઈએ કે યુપી સંસદ મહાભિયોગ દ્વારા રાષ્ટ્રપતિને પદથી હટાવશે. બીજી તરફ, બંધારણમાં 25 મી સુધારણા, યુએસ રાષ્ટ્રપતિના કેબિનેટને, પ્રતિકૂળ સંજોગોમાં રાષ્ટ્રપતિને તેમના પદ પરથી હટાવવાની સત્તા પણ આપે છે. બંધારણમાં આવી સુધારો કરવાની જરૂરિયાત સૌ પ્રથમ 1963 માં રાષ્ટ્રપતિ જ્હોન એફ કેનેડીની હત્યા પછી અનુભવાઈ હતી. ઉપરાષ્ટ્રપતિ લિંડન જોહ્ન્સનને તેમની હત્યા બાદ રાષ્ટ્રપતિ પદના શપથ લીધા હતા. સાથોસાથ, યુએસ બંધારણમાં 25 મી સુધારાની પણ શરૂઆત થઈ. આ સુધારાને 1967 માં મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
હકીકતમાં, બંધારણમાં 25 મી સુધારો એ કેબિનેટ અને ઉપરાષ્ટ્રપતિને અધિકાર આપે છે જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ તેમની ફરજો યોગ્ય રીતે નિભાવવામાં સક્ષમ ન હોય ત્યારે તેમને પદ પરથી હટાવવાનો અધિકાર છે. આવી સ્થિતિમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિએ તેની ઘોષણા કરવી પડશે. આ સુધારણા તે સમય માટે પણ છે જ્યારે અસમર્થ રાષ્ટ્રપતિ પદ છોડવા માટે અનિચ્છા બતાવે છે અથવા તેમ કરવાનો ઇનકાર કરે છે. આ સુધારાની કલમ, કેબિનેટને મદદ કરે છે.
બંધારણ હેઠળ રાષ્ટ્રપતિને હટાવવા માટે કેબિનેટની બહુમતી અને ઉપરાષ્ટ્રપતિની મંજૂરીની જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં સત્તા ઉપરાષ્ટ્રપતિના હાથમાં આવે છે અને તે કારોબારી રાષ્ટ્રપતિ બને છે. જો કે, આ સમય દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિને પણ તેમને બચાવવાની તક આપવામાં આવે છે. પરંતુ અંતિમ નિર્ણય મંત્રીમંડળ દ્વારા લેવામાં આવે છે. સત્તા સ્થાનાંતરિત કરતા પહેલા સેનેટ અને પ્રતિનિધિઓમાં બે તૃતીયાંશ બહુમતી મતદાન જરૂરી છે. ચાલો આપણે અહીં પણ જણાવી દઈએ કે જો કેબિનેટ અથવા ઉપરાષ્ટ્રપતિ આ વિકલ્પનો આશરો લઇને રાષ્ટ્રપતિને હટાવશે, તો અમેરિકન ઇતિહાસમાં આ પહેલી વાર હશે.
